Kasım ayının ikinci yarısına varınca yağışla birlikte soğuklar da kendisini hissettirmeye başladı. Anadolu’nun yüksek tepelerinde karlar bile görülüyor artık. Bugün 20 Kasım 2023, 2 gün önce Muğla Fethiye Göcek’te şiddetli bir yağış ve ardından rüzgar ve soğuk oldu. Sonbaharı tam yaşayamadan kış geliverdi. Kurak bir yazdan sonra kurak bir sonbahardan kışa ani geçiş oldu. Hemen Bodrumlular aklıma geldi. Sezonun ilk yağmuruyla bizim gibi epey sevinmişlerdir.
Neden ilk yağışların üzerinde duruyorum. Ekinler yani buğday ve arpa başta olmak üzere tüm hububat çeşitleri 15 Ekim - 15 Kasım arasında toprak ile buluşmalıydı. Gecikti. Geç gelen yağışlar çiftçiyi epey üzdü ve düşüncelere gark etti. Sadece kurak geçen aylar mı? Gübre fiyatları mazotun yükselişi derken emekli çiftçiye yeni bir darbe indirildi. Senin ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) belgen var diye 5000 liralık 100. yıl ikramiyesi verilmedi. Hele küçük çiftçilere tokat gibi geldi bu haberler. Benim eniştem Aydın Taşkın. Bir işçi emeklisi. Gölhisar Pırnaz yaylasında 4 dönüm tarlası var. Pandemi sırasında ÇKS’ne kayıt oldu. Şimdi yetkililer ona ‘ÇKS’nde kaydın var. Size yüzüncü yıl ikramiyesi yok” diyorlar. Emekliye sadaka gibi verilen beş bin lirayı vermeyecekler. 4 dönüm arazinin her yeri ekin olsa ne olur. Küçük çiftçinin hali zaten harap. Neyse yağışlardan devam edeyim. Bende yağışları bekleyenlerdenim. Eh yağışlar son iki gün yeterince yağdı. Topraklar tavlandı.
Ama gelin görün ki madalyonun diğer tarafına; Anadolu’da son yıllarda artık tarlaya gidiş iyice azaldı. Tarlalar ekilmiyor. Ekilse de çiftçiyi kurtarmıyor. Buğdayı arpayı artık dışardan ithal ediyoruz. Ukrayna’dan Sibirya’dan. Benim de ÇKS’nde kaydım var. Biraz buğday biraz da arpa ekeyim dedim. Taban gübresinin yanına varılacak gibi değil. Torbası 1500 liraya ulaşmış, mazot 40-41 lira. İşçi ücretleri 600-700 liradan aşağı değil. Sadece tarlanın dönümünün sürülmesi 400-500 lirayı buluyor. O da tanıdık diye. “Çiftçi yandım keten helvası” diye yakınıyor.
Dedim ya ÇKS’ne kayıtlıyım. Ziraat Odası başkanına soruyorum, “Buğday tohumu var mı?” diye, Ukrayna’dan gelen tohumu öneriyor. Yerli tohum soruyorum. “Yok!” diyor. Üretmiyoruz. Anadolu toprakları istila altında. Yıllarca Meksika buğdayı dediler ata tohumunu unutturdular, sonunda Ukrayna buğday tohumundan söz eder duruma geldiler.
Arada bir umutlu haberler de gelmiyor değil. Geçenlerde Şanlıurfa Göbeklitepe'de bulunan bir buğday tohumundan çok verim alınmış. Hem boyda hem de tanede. Umarım çoğaltırlar da gelecekte Ziraat Odası’nda, tohumcularda ata tohumları satılır.
CHP’nin yeni (MYK) Merkez Yönetim Kurulu’nda Gölge Kabine oluşturuldu. CHP’nin merkez yönetiminde Özgür Özel Başkanlığındaki bu değişim yeni umutlar doğurdu. Tarımdan sorumlu gölge bakanı için bakın neler diyor “Tarım ve Orman Bakanlığı’nda Erhan Adem var. Bir il başkanlığından gelen arkadaşımız. Ziraat Mühendisi, aynı zamanda TEMA’da çok önemli görevlerde bulundu. Bu görevi son derece etkin bir şekilde yapacak. Ben tarım meselesini, CHP’nin en yakından takip etmesi gerektiği konu olduğunu ifade ediyorum” diyor. Gerçekten etkin bir MYK oluşturuldu. Her geçen gün her alanda hızla çalışmalar sürüyor. Her gün ve gün be gün umutlar artıyor.
Eken yani çiftçi açısından baktığımızda tohumun, mazotun, yanına yaklaşılacak gibi değil. Ya tüketen açısından durumlar iyice zorlaştı. Geçen hafta İstanbul’da ekmek ve simide zam geldi. 200 gram ekmek 8 lirayı buldu. Bazı yerlerde 10 liradan söz ediliyor. Bizim gevrek dediğimiz yani simit düz hesap. Her yerde 10 lira. Hani tuvaletin 10 liraya çıktığı yerde sadece simite verilen paraya çok değil diyebilirsiniz. Yanında peynir yok katık yok. Artık sadece ekmek yiyenlerin vay haline. Kaliteli ekmek almaya kalksanız, yani kepekli, tam buğday gibi 30-40 liradan aşağı değil. Hatta 100-200 liraya ekmek satıldığını duyunca şaşırdım kaldım.
Mevcut iktidarın Bakanı ne diyor. “Bugün itibarıyla Türkiye’de yoksulluk sınırının altında herhangi bir insan yok” Güler misin ağlar mısın! Bakan bile söylediklerine inanıyor mu?
Ülkemiz açısından ekin önemli. Bu konuda tutarlı etkin politikalar üretmek zorundayız. 12 bin yıl öncesi Göbeklitepe’nin insanları bugünler için buğday tohumu saklamışsa bizim ekin, tohum konusunu daha çok düşünmemiz gerekiyor.
‘Ekin ektim tarlaya ot bitti’ günlerinden ‘ekin ektim gül bitti...” günlerine...
Göcek
20.11.2023
YORUMLAR