Merkez Bankası'nın faiz kararına ekonomistlerden tepki: Çaresizlik insana neler yaptırıyor…
Merkez Bankası’nın faiz kararına ekonomistlerden tepki: Çaresizlik insana neler yaptırıyor…
21 Mart 2024 - 21:00
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Nas inadıyla bozulan ekonomiyi düzeltmek için atılan adımlar boşa çıkıyor. Nas inadıyla başlayan faiz indirimi serüveni genel seçimlerin ardından sonlanmıştı. AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Nas var nas çıkışını yaptığı tarihte faiz yüzde 19'du. Bu çıkıştan sonra faiz yüzde 8.5'e kadar çekildi. Dolar kuru ise faizin yüzde 19 olduğu tarihte 7 lira bandından işlem görüyordu. Faizin 8.5'e çekildiğinde ise dolar 23 liraya kadar yükselmişti. Dolar kuru daha fazla artmasın diye TCMB'nin arka kapısından yapılan döviz satışları nedeniyle kasada kara delikler oluşurken döviz kurlarının da yükselmesi engellenemedi. Genel seçimlerden sonra başlayan faiz artırımları da kasadaki paranın suyunun çekmesi nedeniyle işe yaramadı. Faizin 50 liraya yükseltildiği 21 Mart 2024 tarihinde yani yerel seçimlerden 10 gün önce dolar 32 lira bandından alıcı buluyor. Banka kurlarında ise dolar 33 lirayı aşmış durumda. Merkez Bankasının faiz kararını yorumlayan Meliha Okur, AKP'nin Nas inadıyla bozulan ekonomiye değinerek, "Çaresizlik insana neler yaptırıyor neler" dedi.
Merkez Bankası’ndan seçim öncesi sürpriz faiz kararı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz kararını açıkladı. Para Politikaları Kurulu’nda (PPK) alınan kararla faiz yüzde 45’ten yüzde 50’ye çekti.
Fatih Karahan Başkanlığı’nda ikinci kez toplanan Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu faiz kararını açıkladı. Geçen ay yüzde 45 oranında sabit tutulan faiz bu ay yüzde 45’ten yüzde 50 seviyesine yükseltildi. PPK’dan yapılan açıklamada “Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45’ten yüzde 50 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir” dendi.
ARA KISA SÜRDÜ
Genel seçimlerin ardından AKP’nin ekonomi politikasında köklü değişiklik olmuştu. Seçimlerden sonra Merkez Bankası Başkanlığına Hafize Gaye Erkan atanmış Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine ise Mehmet Şimşek getirilmişti. Ekonomi yönetiminde yüzlerin değişmesinin ardından AKP’nin ‘Nas’ politikasından vazgeçilmiş ve arka arkaya 8 toplantıda arka arkaya faiz artışları yapılmıştı.
Erkan ailesinin bankanın yönetimine müdahale ettiği iddialarının ardından görevinden istifa etmiş yerine Fatih Karahan atanmıştı. Karahan’ın başkanlığında yapılan ilk faiz toplantısında faiz 8 ayın ardından ilk kez sabit bırakıldı.
Şubat ayında ara verilen faiz artırımı serüveni dolar kurunda yaşanan anı yükseliş ve enflasyonun yeniden yükseliş trendine girmesiyle birlikte kısa sürdü ve faiz Mart ayında yüzde 50 seviyesine çekildi.
NAS İNADI TÜRK LİRASINI ERİTTİ
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Nas var Nas’ çıkışını yaptığında politika faizi yüzde 19’du. Yüzde 19 faizin olduğu dönem dolar 7 lira bandından işlem görüyordu. Erdoğan’ın “Bu kardeşiniz burada olduğu sürece faiz düşecek” “Nas neyi emrediyorsa onu yapacağız” sözlerinin ardından faiz hızla yüzde 8.5’e düşürüldü. Yüzde 8.5’lik faiz döneminde dolar kuru rekor üstüne rekor kırdı. ve 23 lira bandına kadar ulaştı. Döviz kurlarının artışı enflasyonu tetikledi. Yükselen enflasyon nedeniyle alım gücü düşen yurttaşlar pazarda markette en temel ürünlere dahi ulaşamaz hale geldi.
ENFLASYON TETİKLENDİ
Faiz indirimiyle birlikte Türk lirasındaki değer kaybı da hızlandı. Türk lirasındaki değer kaybını durdurmak isteyen Merkez Bankası döviz satışı yaptı. Yapılan döviz satışlarının ardından erime biraz olsun frenlense de 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası bu politika da aynı ‘Nas’ gibi rafa kaldırıldı. Baskılanan döviz kurları serbest bırakılınca hızla değer kazandı. Dövizin yükselmesi Türk lirasındaki erimeyi daha da hızlandırdı. Seçimlerden sonra faiz artırımı yoluna tekrar gelen Merkez Bankası arka arkaya 8 kez faiz yükseltti ancak eriyen Türk lirasına çare olamadı. Merkez Bankası faizi Ocak 2024 toplantısında son kez yükselterek yüzde 45’e çekti. Merkez Bankası’na yeni atanan Fatih Karahan ilk toplantısında faizi yüzde 45 olarak sabit bıraktı. Bu ara sadece 1 ay sürdü. Merkez Bankası 1 aylık aranın ardından yeniden faiz artırdı. Yüzde 45 olan faiz Mart toplantısında 500 baz puanlık artışla yüzde 5’ye çekildi.
SEÇİMDEN SONRA 4 BİN 150 BAZ PUAN ARTTI
PPK, 2023’te haziran toplantısında 650 baz puan, temmuzda 250 baz puan, ağustosta 750 baz puan, eylül, ekim ve kasım toplantılarında ise 500’er baz puanlık artırım kararları almıştı. Aralık ayında ise 250 baz puanlık artırıma gidilmişti. Seçimlerden sonra 8 toplantıda 3 bin 650 baz puanlık faiz artırımına gidilmişti. Şubat ayında yapılan toplantıda faiz sabit tutulmuştu. Mart ayında yapılan PPK toplantısı sonrası faiz yeniden artırıldı. 500 baz puan artırılan faiz yüzde 45’ten 50 seviyesine çekildi. Genel seçimlerden sonra toplamda 4 bin 150 baz puan artış yaşandı.
MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ METNİ
Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45’ten yüzde 50 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir. Kurul ayrıca, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek, Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 300 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vermiştir.
Şubat ayında aylık enflasyonun ana eğilimi, hizmet enflasyonu öncülüğünde, öngörülenden yüksek gerçekleşmiştir. Tüketim malı ve altın ithalatı yavaşlayarak cari dengedeki iyileşmeye katkı verirken, yakın döneme ilişkin diğer göstergeler yurt içi talepte dirençli seyrin sürdüğüne işaret etmektedir. Hizmet enflasyonundaki katılık, enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler ve gıda fiyatları enflasyon baskılarını canlı tutmaktadır. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu ve ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkilerini yakından takip etmektedir.
Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizinin artırılmasına karar vermiştir. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır. Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eğilimini düşürecek ve dezenflasyon 2024 yılının ikinci yarısında tesis edilecektir.
Kurul, makroihtiyati politikaları piyasa mekanizmasının işlevselliğini ve makro finansal istikrarı koruyacak nitelikte uygulamayı sürdürmektedir. Bu çerçevede, ay içinde yapılan düzenlemelerle finansal koşullar sıkılaştırılmış, para politikası aktarımı desteklenmiştir. Kredi büyümesi ve mevduat faizinde öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması desteklenmeye devam edilecektir. Likidite gelişmeleri yakından takip edilerek, gerektiğinde sterilizasyon araçlarının etkin şekilde kullanılması sürdürülecektir.
Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır.
Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.
Merkez Bankası’ndan seçim öncesi sürpriz faiz kararı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz kararını açıkladı. Para Politikaları Kurulu’nda (PPK) alınan kararla faiz yüzde 45’ten yüzde 50’ye çekti.
Fatih Karahan Başkanlığı’nda ikinci kez toplanan Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu faiz kararını açıkladı. Geçen ay yüzde 45 oranında sabit tutulan faiz bu ay yüzde 45’ten yüzde 50 seviyesine yükseltildi. PPK’dan yapılan açıklamada “Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45’ten yüzde 50 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir” dendi.
ARA KISA SÜRDÜ
Genel seçimlerin ardından AKP’nin ekonomi politikasında köklü değişiklik olmuştu. Seçimlerden sonra Merkez Bankası Başkanlığına Hafize Gaye Erkan atanmış Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine ise Mehmet Şimşek getirilmişti. Ekonomi yönetiminde yüzlerin değişmesinin ardından AKP’nin ‘Nas’ politikasından vazgeçilmiş ve arka arkaya 8 toplantıda arka arkaya faiz artışları yapılmıştı.
Erkan ailesinin bankanın yönetimine müdahale ettiği iddialarının ardından görevinden istifa etmiş yerine Fatih Karahan atanmıştı. Karahan’ın başkanlığında yapılan ilk faiz toplantısında faiz 8 ayın ardından ilk kez sabit bırakıldı.
Şubat ayında ara verilen faiz artırımı serüveni dolar kurunda yaşanan anı yükseliş ve enflasyonun yeniden yükseliş trendine girmesiyle birlikte kısa sürdü ve faiz Mart ayında yüzde 50 seviyesine çekildi.
NAS İNADI TÜRK LİRASINI ERİTTİ
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Nas var Nas’ çıkışını yaptığında politika faizi yüzde 19’du. Yüzde 19 faizin olduğu dönem dolar 7 lira bandından işlem görüyordu. Erdoğan’ın “Bu kardeşiniz burada olduğu sürece faiz düşecek” “Nas neyi emrediyorsa onu yapacağız” sözlerinin ardından faiz hızla yüzde 8.5’e düşürüldü. Yüzde 8.5’lik faiz döneminde dolar kuru rekor üstüne rekor kırdı. ve 23 lira bandına kadar ulaştı. Döviz kurlarının artışı enflasyonu tetikledi. Yükselen enflasyon nedeniyle alım gücü düşen yurttaşlar pazarda markette en temel ürünlere dahi ulaşamaz hale geldi.
ENFLASYON TETİKLENDİ
Faiz indirimiyle birlikte Türk lirasındaki değer kaybı da hızlandı. Türk lirasındaki değer kaybını durdurmak isteyen Merkez Bankası döviz satışı yaptı. Yapılan döviz satışlarının ardından erime biraz olsun frenlense de 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası bu politika da aynı ‘Nas’ gibi rafa kaldırıldı. Baskılanan döviz kurları serbest bırakılınca hızla değer kazandı. Dövizin yükselmesi Türk lirasındaki erimeyi daha da hızlandırdı. Seçimlerden sonra faiz artırımı yoluna tekrar gelen Merkez Bankası arka arkaya 8 kez faiz yükseltti ancak eriyen Türk lirasına çare olamadı. Merkez Bankası faizi Ocak 2024 toplantısında son kez yükselterek yüzde 45’e çekti. Merkez Bankası’na yeni atanan Fatih Karahan ilk toplantısında faizi yüzde 45 olarak sabit bıraktı. Bu ara sadece 1 ay sürdü. Merkez Bankası 1 aylık aranın ardından yeniden faiz artırdı. Yüzde 45 olan faiz Mart toplantısında 500 baz puanlık artışla yüzde 5’ye çekildi.
SEÇİMDEN SONRA 4 BİN 150 BAZ PUAN ARTTI
PPK, 2023’te haziran toplantısında 650 baz puan, temmuzda 250 baz puan, ağustosta 750 baz puan, eylül, ekim ve kasım toplantılarında ise 500’er baz puanlık artırım kararları almıştı. Aralık ayında ise 250 baz puanlık artırıma gidilmişti. Seçimlerden sonra 8 toplantıda 3 bin 650 baz puanlık faiz artırımına gidilmişti. Şubat ayında yapılan toplantıda faiz sabit tutulmuştu. Mart ayında yapılan PPK toplantısı sonrası faiz yeniden artırıldı. 500 baz puan artırılan faiz yüzde 45’ten 50 seviyesine çekildi. Genel seçimlerden sonra toplamda 4 bin 150 baz puan artış yaşandı.
MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ METNİ
Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45’ten yüzde 50 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir. Kurul ayrıca, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek, Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 300 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vermiştir.
Şubat ayında aylık enflasyonun ana eğilimi, hizmet enflasyonu öncülüğünde, öngörülenden yüksek gerçekleşmiştir. Tüketim malı ve altın ithalatı yavaşlayarak cari dengedeki iyileşmeye katkı verirken, yakın döneme ilişkin diğer göstergeler yurt içi talepte dirençli seyrin sürdüğüne işaret etmektedir. Hizmet enflasyonundaki katılık, enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler ve gıda fiyatları enflasyon baskılarını canlı tutmaktadır. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu ve ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkilerini yakından takip etmektedir.
Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizinin artırılmasına karar vermiştir. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır. Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eğilimini düşürecek ve dezenflasyon 2024 yılının ikinci yarısında tesis edilecektir.
Kurul, makroihtiyati politikaları piyasa mekanizmasının işlevselliğini ve makro finansal istikrarı koruyacak nitelikte uygulamayı sürdürmektedir. Bu çerçevede, ay içinde yapılan düzenlemelerle finansal koşullar sıkılaştırılmış, para politikası aktarımı desteklenmiştir. Kredi büyümesi ve mevduat faizinde öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması desteklenmeye devam edilecektir. Likidite gelişmeleri yakından takip edilerek, gerektiğinde sterilizasyon araçlarının etkin şekilde kullanılması sürdürülecektir.
Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır.
Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.
Bu haber 96 defa okunmuştur.
YORUMLAR